WAT ZAL ONS DIT JAAR VOORAL KOPZORGEN GEVEN ALS BURGER VAN ONS LAND?

Dat kan je in één woord samenvatten, dat vrijdag 27 januari ll. in Het Laatste Nieuws stond. ‘Begrotingsstorm’.

De meeste Belgen weten natuurlijk dat ons land er financieel niet te best voorstaat, om het eufemistisch uit te drukken. Maar ik denk niet dat de meesten beseffen wat ‘financieel niet al te best voorstaat’ juist inhoudt. Om het in beeldspraak uit te drukken: ‘Het water staat ons aan de mond en het stroomt bijna over onze lippen.’

België heeft een federaal (het hele land) niveau, dat verantwoordelijk is voor de volgende beleidssectoren: Buitenlandse Zaken, Defensie, Justitie, Financiën, Sociale Zekerheid, een deel van Volksgezondheid en Binnenlandse Zaken.

Maar ons land heeft ook gemeenschappen en gewesten. De gemeenschappen zijn de Vlaamse, de Franse en de Duitstalige. De gewesten zijn het Vlaamse, het Brussels Hoofdstedelijk en het Waalse. De gemeenschappen zijn bevoegd voor persoonsgebonden materies, zoals cultuur, onderwijs, welzijn, gezondheid, sport en taal. De gewesten zijn bevoegd voor de grondgebonden materies zoals milieu, ruimtelijke ordening, wonen, mobiliteit, infrastructuur, economie en werkgelegenheid.

Om die verantwoordelijkheden te kunnen uitoefenen heeft iedereen natuurlijk geld nodig. De personenbelasting en de opbrengsten van de btw vloeien naar de federale pot. Daarnaast regelt de Bijzondere financieringswet van 1989 de financiering van de gemeenschappen en de gewesten. Daarin is vastgelegd dat ze een deel geld uit die federale pot ontvangen. Dat berekent men volgens een complexe verdeelsleutel. Wie daar meer wil over weten, vindt de nodige info op het internet. Daarnaast kunnen ze zelf ook belastingen heffen. Onder andere, die op de spelen en weddenschappen, successierechten, registratierechten onroerende goederen en de verkeersbelasting op de autovoertuigen.

Aan de ene kant heb je inkomsten en aan de andere uitgaven. Als we nu de vergelijking maken tussen gemeenschappen blijkt dat het negatief saldo in Wallonië vijf keer groter is dan de Vlaamse. En de Waalse schuld loopt nog altijd verder op. Je moet niet zeer verstandig zijn, om te weten dat dit op termijn een onhoudbare situatie wordt.

Daarbij heeft België ook al zowat de slechtste begroting van Europa, ondanks een uitermate zware belastingdruk. Er zijn zelfs economen die beweren dat we niet veraf zijn van Griekse toestanden. In 2010 was Griekenland zowat failliet en de EU plaatste dat land onder curatele. Men was verplicht om de staatsschuld terug te dringen met maatregelen, die hard in het Griekse vlees sneden. Zo moesten de ambtenarenlonen en de al magere pensioenen naar beneden. Eerst foeterde de Griekse regering nog wat tegen, maar het was dit of het faillissement.

Nog iets over die Belgische belastingdruk. Maar daarvoor moeten we naar de universitaire ivoren toren. Volgens professor Michel Maus in Het Laatste Nieuws van 28 januari ll. heeft België een hoge belastingdruk, maar we krijgen er ook veel voor terug. Inderdaad, pensioenen die tot de laagste van Europa horen, de kinderopvang, thuiszorg, jeugdhulp, ziekenhuizen en woonzorgcentra die hoe langer hoe meer worden uitgekleed, geen geld voor nieuw schoolgebouwen, ... Het is natuurlijk maar hoe je het bekijkt.

En dan over de verwachtte recessie. Volgens professoren Pieter Vanden Houte en Koen De Leus zal die in 2023 best meevallen. Volgens hen zijn we daar op een 'Houdini-wijze' aan ontsnapt. En als je hen mag geloven is er opnieuw groei. Dat lezen we op 31 januari ll. ook in ons geliefd volkskrantje. Het valt natuurlijk af te wachten of de man en de vrouw in de Dorpstraat er op het einde van 2023 ook zo zullen over denken

.

Maar de ‘bloemekee’ lees je in de kwaliteitskrant De Morgen van 7 januari ll. De journalist Dimitri Thijskens vroeg aan professor Wim Moesen: ‘Soms zegt men weleens dat we een arme overheid, maar wel rijke burgers hebben. Is dat dan zo'n probleem?’ Het antwoord luidt: ‘Het is beter voor het functioneren van de maatschappij dat die balans beter in evenwicht is met een lagere openbare schuld. Waarom? Omdat wij dan een beter functionerende overheid hebben. En dat bepaalt grotendeels het geluk van de mensen. Of men een zeker vertrouwen heeft in de politie, de posterijen, het onderwijssysteem, de gezondheidszorg, correleert daar heel erg mee.’ Om het op een volkse manier te zeggen: ‘Dat weet mijn kat ook’ Met andere woorden, dat is theorie van de bovenste plank. Het grote probleem is dat dit in de hele menselijke geschiedenis nog nooit zo is geweest. Anders zou de wereldgeschiedenis voornamelijk een vredig verhaal zijn. Terwijl het nu doorspekt is met de grootste gruwelijkheden.

Het menselijk bestaan? Een fijn gegeven. Toch mijn beste wensen voor 2023!

Antwerpen, 16 januari 2023

François THIJS,

 noch meester, noch knecht.