DE ISLAM? IS ER EEN NOG EEN GROTERE BEDREIGING VOOR ONS?

Elk jaar opnieuw groeit het aantal nieuwkomers in Europa, van wie de meesten een islamitische achtergrond hebben. Velen bekijken die godsdienst als een bedreiging voor onze Europese manier van leven, omdat die gebaseerd zou zijn op het joods-christelijke gedachtegoed. Voor mezelf is onze huidige Europese manier van leven vooral gebaseerd op de Verlichting. Maar dat is een heel andere discussie.

In het kader van deze problematiek is er één woord opnieuw in de actualiteit gekomen. En dat is 'omvolking', dat in de jaren ’30 van de vorige eeuw door Nazi-Duitsland werd gebruikt? Dit betekent dat de oorspronkelijke bewoners van een bepaalde streek worden verdrongen door mensen met een andere culturele achtergrond. En die laatsten gaan na enige tijd ook de dienst uitmaken. In Europa groeit nu de angst dat wij ooit onder een soort van kalifaat zullen komen te leven. Zelfs de Poolse eerste minister Donald Tusk vreest voor het voortbestaan van onze westerse beschaving. Natuurlijk zijn voor ons westerlingen niet alle vormen van omvolking een probleem. Wie ligt er hier nog wakker van Australië met de Aboriginals en de Verenigde Staten met de indianen. En is wat er zich op dit ogenblik afspeelt in Palestina, het inpikken van grond door de joden, ook geen omvolking?

Maar voor mij is er voor onze westerse beschaving een nog veel grotere bedreiging. Omdat de ene westerse beschaving niet de andere is. Zo is er een enorm verschil tussen de West-Europese en die in de Verenigde Staten. Beide zijn natuurlijk kapitalistisch van inslag, maar toch met één belangrijk verschil. In West-Europa bestaat er nog zoiets als solidariteit, al verschilt dit wel van land tot land, terwijl je het in de Verenigde Staten vooral moet hebben van liefdadigheid. Wat geen recht is, omdat je dan afhangt van welwillendheid. Als je voor de gemiddelde Amerikaan een voorstander bent van te veel solidariteit, dan ben je al snel een ‘commie’.

Het hoeft weinig betoog dat er een enorm verschil is tussen een kapitalistische samenleving, die stoelt op solidariteit of op liefdadigheid. Het eerste betekent meestal dat je recht hebt op iets, en het andere dat je vooral afhangt van de goodwill van anderen. Een rechtvaardige samenleving stoelt vooral op deze gezonde pijlers: onderwijs, medische zorg, vervangingsuitkeringen, pensioenen en huisvesting. Laten we die nu eens in omgekeerde volgorde onder de loep nemen.

Huisvesting? In West-Europa is op dit terrein ook niet alles koek en ei, kijk maar naar Nederland, maar er zijn toch enorme verschillen. Hier heb je ook getto’s, de banlieues in Parijs bijvoorbeeld, en caravanparken, maar dat is toch niet te vergelijken met de situatie in die grootmacht aan de andere kant van de Atlantische Oceaan.

Pensioenen? In de Verenigde Staten reken je best niet al teveel op de overheid. Als je er vooral niet voor jezelf zorgt, loop je grote kans om later in armoede te belanden. In West-Europa is er nog altijd een solidair pensioenstelsel. Al hangt dit ook af van in welk land je woont.

Vervangingsuitkeringen? Bij werkloosheid en ziekte kan je in West-Europa hier meestal op rekenen. Al zijn er hier ook weer grote verschillen. In de Verenigde Staten is dat veel minder het geval en moet je vaak een beroep doen op liefdadigheid.

Medische zorg? In de Verenigde Staten is nooit een sociale zekerheid geweest zoals wij die kennen. President Obama heeft wel met zijn ‘Affordable Care Act’ een poging gewaagd om de toegang tot de zorg te vergemakkelijken. Maar Donald Trump heeft die maar al te graag terug afgebouwd.

Onderwijs? De Verenigde Staten heeft fantastische privé hogescholen en universiteiten, maar ook met een fantastisch prijskaartje. Je moet als ouders een leuke dollar ophoesten, om daar je kinderen te laten studeren. Of je zou als een meer dan begaafd iemand moeten kunnen rekenen op … liefdadigheid.

En ja, en dan zijn er in een samenleving natuurlijk ook de slechte pijlers. Zoals bijvoorbeeld de misdaad er een is. Ik meen dat dit verschil zelfs zonder verdere toelichting duidelijk is.

Om een algemeen beeld te geven over de levenskwaliteit van een land kunnen we best kijken naar de levensverwachtingen. Op goed geluk plukte ik deze cijfers van het internet. Volgens De Morgen van 7 november 2023 bedroeg de gemiddelde leeftijd in West-Europa 80,1 jaar Volgens De Telegraaf van 31 augustus 2022 bedroeg de gemiddelde leeftijd in de Verenigde Staten 76,1 jaar. Toch bijna vijf jaar verschil.

En als je op een van die belangrijke pijlers bespaart, om een rechtvaardige samenleving overeind te houden, heb je natuurlijk geld over om die te investeren in andere zaken. En dat is meestal oorlogstuig. En wie is in onze zogenaamde democratische wereld het land met het grootste defensiebudget? De Verenigde Staten! Door de oorlog in Oekraïne wijzen stemmen erop dat Europa jarenlang zijn defensie heeft verwaarloosd. En dat men daarom die budgetten moet verhogen. Als je weet dat de meeste landen in ons oude continent aanhikken tegen hoge overheidsschulden, dan zal dat geld alleen maar kunnen komen van besparingen in die belangrijke pijlers. Ook Europa zal daarom kwaliteit moeten inleveren. En dat kan niet zonder een algemene verarming. Er zullen ook hier hoe langer hoe meer voedselbanken in het straatbeeld verschijnen. En ook zal de kloof tussen arme en rijk nog veel groter worden. We zullen snel evolueren van een kapitalistisch systeem van solidariteit naar één van liefdadigheid. Dat is de prijs die de modale man en vrouw in Europa zullen moeten betalen, omdat onze politieke leiders na WO II te lang achter onze bevrijders van over de Atlantische Oceaan hebben aangelopen. Nadat de Berlijnse Muur was gevallen, hadden ze beter naar een vriendelijker buurtschap met Rusland gestreefd.

Ik wil eindigen met een fragment dat ik op Wikipedia vond. Het zijn de woorden van de vroegere president Charles de Gaulle. Hij verliet in 1966 met Frankrijk de NAVO. ‘Ik meen op de kaart te hebben gezien dat Amerika niet in Europa ligt.’

Daarmee bedoelde hij dat voor elk land eigenbelang op de eerste plaats komt. Een afschrikking die gebaseerd was op de veronderstelling dat Amerika het eigen bestaan op het spel zou zetten voor zijn Europese bondgenoten, leek hem niet geloofwaardig.

Antwerpen, 29 februari 2024

François THIJS,

noch meester, noch knecht.