HOE ZOU DE STAND VAN ZAKEN ZIJN IN HET LAND VAN WINDMOLENS EN HOUTEN KLOMPEN?

Met een deel Nederlandse wortels, een grootmoeder is er geboren en mijn vader heeft er tot zijn 16 jaar gewoond, volg ik nog altijd het reilen en zeilen bij ons noorderburen met interesse. Ooit droomde ik er zelfs van om daar te wonen, maar die fase ben ik al lang ontgroeid.

Het belangrijkste item dat er tegenwoordig het nieuws beheerst, is natuurlijk de stikstofaffaire. Toen ik leerde dat Nederland, na de Verenigde Staten, de grootste wereldexporteur van vlees is, moest ik toch even naar adem slikken. Op internet vond ik de volgende getallen: 11,4 miljoen varkens, 100 miljoen kippen, 3,8 miljoen koeien en 482 duizend geiten. Je moet niet hooggeschoold zijn om te weten dat dit op zo een kleine oppervlakte nooit gezond kan zijn.

Na jaren ons hoofd in het zand te hebben gestoken, begint het langzaam door te dringen dat de verwaarlozing van onze natuur, ooit wel eens funeste gevolgen zou kunnen hebben voor Moeder Aarde. En daarom ook voor ons! Het aantal natuurrampen, met periodes van droogte, bosbranden en overstromingen, nemen elk jaar toe. Is het welgemeend of is het voor de show, maar in december 2015 haastten 195 wereldleiders zich naar Parijs om er een bindend klimaatakkoord te tekenen, dat de basis zou leggen voor het internationale en nationale klimaatbeleid in de toekomst. Het belangrijkste doel was om de opwarming van de aarde tot 1,5 ° à 2 ° C te beperken. Vooral de stikstofuitstoot is daarvan de belangrijkste dader. Alle regeringen moesten dus aan de bak. Zo ook Nederland! Wie zijn nu de grootste vervuilers? In willekeurige volgorde zijn dat: het wegverkeer, het vliegverkeer, de industrie en de veestapel. Je moet niet erg slim zijn om te weten dat vooral Nederland, met die 11,4 miljoen varkens, 100 miljoen kippen, 3,8 miljoen koeien en 482 duizend geiten, hier een groot probleem heeft.

De Nederlandse regering is dan ook verplicht om het geweer van schouder te veranderen. Na jaren geen enkele belemmering te hebben gezet op de uitbreiding van de veestapel, moet het nu ineens anders. En niet zo een klein beetje. In sommige gebieden is zelfs een stikstofreductie nodig van 70 tot 80 procent. Er zullen daar dan ook veel bedrijven moeten verdwijnen. Als je na jaren de boel zijn gang hebt laten gaan, met die boodschap aankomt, moet je natuurlijk niet verwonderd zijn dat dit bij de boeren meer dan kwaad bloed zet.

Nu is dit plan door de volledige regering van VVD, D66, CDA en de CU unaniem goedgekeurd, maar, aangezwengeld door het groeiende ongenoegen van de boeren, beginnen de achterbannen van die partijen zich te roeren. Alleen D66 blijft pal achter de regeringsbeslissing staan. Ze zijn dan ook de grote roerganger van de stikstofreductie.

De regering komt niet zomaar aan die cijfers. Ze heeft daar de wetenschap voor ingehuurd. En als de resultaten de tegenpartij niet welgevallig zijn, dan zijn er altijd tegenreglementen te vinden. De meetmethodes zijn bijvoorbeeld achterhaald. Het is natuurlijk onmogelijk dat er met de huidige toestand geen varkens-, kippen-, koeien- en geitenstront aan de knikker zou zijn. Maar voor de boeren is er duidelijk geen vuiltje aan de lucht. Ze willen gewoon verder ‘boeren’. Jawel, ze willen wel maatregelen nemen. Het toverwoord is daarbij ‘verduurzamen’. De stallen bijvoorbeeld stikstof vriendelijker maken met luchtwassers. Ik geef grif toe dat ik niet deskundig ter zake ben, maar ik vrees dat het een druppel op een hete plaat zal worden. Daarvoor is het probleem te groot.

Toch heb ik enig begrip voor de boeren. De regering heeft hen jarenlang hun gang laten gaan, en nu haalt ze ineens de botte bijl boven. Die botte bijl wordt echter veel minder gehanteerd als het om de luchtvaart en de industrie gaat. Nu blijken er twee stikstoffen te zijn, namelijk NOX, komt in de lucht door uitlaatgassen van het verkeer en de uitstoot van de industrie. En NH3, wordt veroorzaakt door de veeteelt. Het tweede is het gevaarlijkst voor het milieu, omdat het ammoniak bevat.

Daarom dat men bij het beteugelen van de stikstof meer de nadruk legt op de veeteelt, en de industrie en het verkeer ietwat buiten schot blijven. Al heeft men de maximumsnelheid op de autowegen al verminderd tot 100 k/u. Opnieuw zo een druppel op een hete plaat. Al blijkt het dat de Nederlandse regering nu toch ook de luchtvaart in het vizier krijgt. Nu haalt Schiphol met haar aantal passagiers niet de top op wereldniveau, maar op Europees niveau is ze toch een goede derde. Dit is ook het resultaat van een ongebreidelde capaciteitsuitbreiding.

En dan blijft er nog de industrie, met als schoolvoorbeeld Tata Steel. Welke walmen die fabriek over de omging verspreidt, met alle gezondheidsproblemen voor de omwonenden, is de voorbije maanden genoeg aan bod geweest in de Nederlandse media. Maar tot nu toe is daar nog geen enkele maatregel getroffen en mag Tata Steel en andere industriële vervuilers lustig verder blijven draaien. Men voerde hier ook de nodige studies uit, maar die dienen wellicht om maatregelen op de lange baan te schuiven.

De vraag is hoe hard de Nederlandse regering het spel zal spelen. Want als je de reacties van de boeren hoort op de vooropgestelde plannen, voorspelt dit weinig goeds. Het zou weleens hard tegen hard kunnen gaan. Gezien de huidige sfeer zou ik zelfs niet verbaasd zijn als er mogelijk doden zouden vallen. Nu zegt men soms dat de soep nooit zo warm wordt gegeten, als ze wordt opgediend. Maar toch.

Antwerpen, 25 juni 2022

François THIJS,

noch meester noch knecht.

P.S.: En de stikstofaffaire is niet het enige waar onze noorderburen tegenaan hikken. Er zijn ook nog de toeslagenaffaire, de woningnood en de schrijnende situatie waarin sommige langdurige zieken verkeren. En dat voor een land dat jaren heeft kunnen profiteren van hun eigen gas!